فصل :

باب افْعلٰال «الاِحْمِرٰار : سرخ شدن» احْمَرَّ يَحْمَرُّ اِحْمِرٰاراً فهو و ذاك مُحْمَرٌّ ماضى مجهول اُحْمُرَّ مستقبل مجهول يُحْمَرُّ امر حاضر اِحْمَرَّ اِحْمَرِّ اِحْمَرِرْ و نهى وجحد بر اين قياس است.

باب افعيلال الاِحْميرٰار ، إِحْمٰارَّ يَحْمٰارُّ اِحْميرٰاراً اسم فاعل و اسم مفعول مُحْمٰارُّ امر حاضر اِحْمٰارَّ اِحْمٰارِّ اِحْمٰارِرْ بر اين قياس است نهى وجحد.

باب فَعْلَلَ دَحْرَجَ يُدَحْرِجُ دَحْرَجَةً ودِحْرٰاجاً فهو مُدَحْرِجٌ وذاك مُدَحْرَجٌ ، امر دَحْرِجْ ، نهى لا يُدَحْرِجْ.

باب تَفَعْلُل تَدَحْرَجَ يَتَدَحْرَجُ تَدَحْرُجاً ، فهو مُتَدَحْرِجٌ ، و ذاك مُتَدَحْرَجٌ ، امر تَدَحْرَجْ ، نهى لا يَتَدَحْرَج.

باب افْعِنْلال اِحْرَنْجَمَ يَحْرَنْجِمُ اِحْرِنجٰاماً ، فهو مُحْرَنْجِمٌ ، وذاك مُحْرَنْجَمٌ ، امر حاضر احْرَنْجِمْ ، نهى لٰا يَحْرَنْجِمْ. باب افْعِلْلٰال اِقْشَعَرَّ يَقْشَعِّرُ اِقْشِعْرٰاراً فهو مُقْشَعِرٌّ و ذاك مُقْشَعَرٌّ امر حاضر اِقْشَعِرَّ اِقْشَعِرِّ اِقْشَعْرِرْ.

بدانكه باب افعنلال در ثلاثى مزيد فيه آمده است چون اقْعَنْسَسَ يَقْعَنْسِسُ اِقْعِنْسٰاساً كه حروف اصولش قَعَسَ است واِفْعَوَّلَ نيز آمده است چون اِجْلَوَّزَ يَجْلَوِّزُ إِجْلِوّٰازاً.

افْعيعٰال نيز آمده است چون اعْشَوْشَبَ يَعْشَوْشِبُ اِعْشيشٰاباً و اِفْعَنْلىٰ نيز آمده است چون اسْلَنْقىٰ يَسْلَنْقى اِسْلِنْقٰاءً.

بدانكه مجموع همزه ها كه در اوّل ماضى ثلاثى مزيد فيه ورباعى مزيد فيه است همزه وصل است كه در درج كلام بيفتد وهم چنين همزه هائى كه در اوّل مصدرها وامرها اين ابواب است اِلّا همزه باب افعال كه همزه قَطع است وساقط نمى شود در درج كلام نه در ماضى و نه در امر و نه در مصدر. ***