فصل :

امر مخاطب را از فعل مستقبل مخاطب گيرند و طريقه آن آن است كه حرف مستقبل را كه تاء است ، از اوّل وى بيندازند اگر مابعد حرف مضارع متحرّك باشد احتياج به همزه نباشد و به همان حركت امر بنا كنند و حركت آخر ونون عوض رفع بيفتد به وقفى.پس در باب تفعيل ، امر مخاطب بر اين وجه باشد : صَرِّفْ صَرِّفٰا صَرّفُوا صَرِّفي ، صَرِّفٰا ، صَرِّفْنَ و در باب مفاعله گويى : ضٰارِبْ ضٰارِبٰا ضٰارِبُوا ضٰارِبي ضٰارِبٰا ضٰارِبْنَ و در باب فَعْلَلَ گوئى : دَحْرِجْ دَحْرِجٰا دَحْرِجوا دَحْرِجى دَحْرجا دَحْرِجْنَ.و اگر ما بعد حرف استقبال ساكن باشد ، احتياج به همزه وصل افتد و اگر مابعد آن ساكن ضمّه باشد همزه را مضموم گردانند و حركت آخر و نون عوض رفع را به وقفى بيندازند چون : اُنْصُرْ اُنْصُرٰا اُنْصُروا اُنْصُرى اُنْصُرٰا اُنْصُرْنَ و اگر ما بعد حرف ساكن فتحه باشد يا كسره همزه را مكسور گردانند و آخر را موقوف سازند چون : اِعْلَمْ اِعْلَمٰا اِعْلَمُوا اِعْلَمى اِعْلَمٰا اِعْلَمْنَ و اِضْرِبْ اِضْرِبٰا اِضْرِبوا اِضْرِبى اِضْرِبا اِضْرِبْنَ. و چون همزه وصل متصل شود به ما قبل خود ، ساقط گردد در لفظ و ثابت باشد در عبارت ، چون : فَاطْلُبْ ثُمَّ اطْلُبْ. ***